Το μπλόκο της Κοκκινιάς

Χαρακτικό του Α. Τάσου για το "Μπλόκο της Κοκκινιάς" 

Το 1943 εντείνεται ο απελευθερωτικός αγώνας και η αντίσταση του ελληνικού λαού εναντίον των γερμανικών και ιταλικών στρατευμάτων κατοχής.

Το Γερμανικό μέτωπο αρχίζει να καταρρέει. Οι Γερμανοί θέτουν σε εφαρμογή τη χιτλερική αρχή της «αλληλέγγυας ευθύνης» και διαπράττουν φρικιαστικά εγκλήματα σε βάρος αμάχων κυρίως πληθυσμών της πατρίδας μας με στόχο να κάμψουν το αγωνιστικό και αντιστασιακό φρόνημα τους.

Στα τρομοκρατικά τους σχέδια εντάσσονται οι μαζικές εκτελέσεις, το κάψιμο πόλεων και χωριών, οι συλλήψεις, το ξεκλήρισμα των κατοίκων ολόκληρων περιοχών.

Στα πλαίσια αυτής της απάνθρωπης τακτικής διαπράχθηκε στη " γειτονιά " μας μια απαράμιλλη σε βαναυσότητα αιματηρή θυσία.

Θυσία που θα έπρεπε να αναταράσσει τη μνήμη μας και να οδηγεί τα σημερινά βήματά μας.

Ο πειραιώτικος λαός πολέμησε με το αίμα του το φασισμό και αυτό δεν πρέπει να το ξεχνάει κανείς μας...

                   Κοκκινιά, 17 Αυγούστου 1944, λίγο πριν το τέλος του πολέμου

Κοντά στις 2:30 το πρωί δεκάδες γερμανικά καμιόνια περικυκλώνουν τις γύρω περιοχές που περικλείουν την Κοκκινιά, από Κορυδαλλό, Αιγάλεω, Δαφνί και Ρέντη μέχρι Κερατσίνι, Φάληρο και Πειραιά, ο κλοιός σφίγγει. Μαζί με τους Ναζί κατακτητές καταφθάνει στην προσφυγούπολη του Πειραιά, τη «Μικρή Μόσχα», όπως είχαν βαπτίσει την Κοκκινιά, και το μηχανοκίνητο τμήμα. 3.000 βαριά οπλισμένοι με πολυβόλα, όλμους, μυδράλια, ταχυβόλα, αυτόματα, Γερμανοί και Έλληνες ταγματασφαλίτες κυκλώνουν την πόλη που εκείνη την ώρα κοιμάται.

Μετά τις 6:00 π.μ. ακούγονται τα «χωνιά» στους δρόμους της Κοκκινιάς. Όχι τα χωνιά της ΕΠΟΝ και του ΕΛΑΣ που καλούσαν κάθε τόσο τον Κοκκινιώτικο λαό σε αντίσταση και του έδιναν κουράγιο, μα τα χωνιά των ταγματασφαλιτών: «Προσοχή-προσοχή! Σας μιλάνε τα τάγματα ασφαλείας. Όλοι οι άνδρες από 14-60 ετών να πάνε στην πλατεία της Οσίας Ξένης για έλεγχο ταυτοτήτων. Όσοι πιαστούν στα σπίτια τους θα τουφεκίζονται επί τόπου». Πανικός σε κάθε σπίτι και σε κάθε δρόμο της πόλης. Μερικοί κρύβονται όπως-όπως σε στέγες, καταπακτές, πηγάδια, όπου βρουν. Με υποκόπανους γκρεμίζονται οι πόρτες των φτωχών παραγκόσπιτων και με βρισιές και κλωτσιές σέρνονται κυριολεκτικά προς τον τόπο του Μαρτυρίου, εκατοντάδες αγωνιστές. Αρκετοί ήταν εκείνοι που δεν υπάκουσαν στην εντολή και εκτελέστηκαν επί τόπου στα σπίτια τους.

Οι γυναίκες με τα παιδιά κλαίνε και οδύρονται ακολουθώντας με αγωνία τους δικούς τους ανθρώπους. Οι Γερμανοί αρχίζουν να καίνε τα σπίτια. Οι ταγματασφαλίτες μπαίνουν στα σπίτια και αρπάζουν ότι βρουν, καταστρέφουν, καίνε, βρίζουν και χτυπούν τα γυναικόπαιδα. Η μικρή αντίσταση που πρόλαβαν να δεχτούν από ομάδες του ΕΛΑΣ πνίγεται στο αίμα. Οι πρώτοι νεκροί πέφτουν σε διάφορους δρόμους.

Γύρω στις 8.00 π.μ. η πλατεία της Οσίας Ξένης, αλλά και οι γύρω δρόμοι, έχουν γεμίσει από κόσμο. Περίπου 25.000 άτομα. Χωρίζονται κατά ομάδες σε πεντάδες με κενά μεταξύ τους για να μπορούν οι δήμιοι και να υποδεικνύουν όποιον θέλουν. Η εντολή είναι να κάθονται γονατιστοί με ψηλά το κεφάλι. Η ζέστη αφόρητη και αρκετοί είναι αυτοί που λιποθυμούν και ζητούν εναγωνίως λίγες σταγόνες νερό. Όσες γυναίκες προσπαθούν να πλησιάσουν τους κρατούμενους προσφέροντάς τους από τις πήλινες στάμνες λίγο νερό, κακοποιούνται μπροστά σε όλους. 

Στην πλατεία εμφανίζονται ελάχιστοι Κοκκινιώτες που φορούν μαύρες κουκούλες και έχουν καλυμμένα τα πρόσωπά τους. Ο ρόλος τους είναι συγκεκριμένος, ως προδότες υποδεικνύουν ποιους να εκτελέσουν. Διαλέγουν.. και ο δήμιος εκτελεί. Μέχρι να τους πάνε στον τόπο της εκτέλεσης τους βασανίζουν για να προδώσουν. Χαρακτηριστικό της ανδρείας, του υψηλού φρονήματος των εκτελεσθέντων είναι ότι λίγο πριν το θάνατο και με αντάλλαγμα την ίδια τους τη ζωή, κανείς δεν πρόδωσε άλλο συναγωνιστή του. Ενώ πολλοί ήταν αυτοί που πριν πέσουν νεκροί έδιναν θάρρος στους υπόλοιπους προτρέποντάς τους να συνεχίζουν να αγωνίζονται.

Στο τέλος της ημέρας χιλιάδες πτώματα μεταφέρθηκαν και θάφτηκαν στο Γ' Νεκροταφείο της Νίκαιας, ενώ 8.000 Κοκκινιώτες οδηγήθηκαν στο στρατόπεδο του Χαϊδαρίου. Απ' αυτούς περίπου 1.800 στάλθηκαν στα κολαστήρια της Γερμανίας, στα στρατόπεδα συγκεντρώσεως του Νταχάου, του Άουσβιτς, του Μπούχενβαλντ, του Μανχάιμ και αλλού.

Επίσης εδώ μπορείτε να παρακολουθήσετε ένα ντοκιμαντέρ από το ψηφιακό αρχείο της ΕΡΤ με θέμα το μπλόκο της Κοκκινιάς. 

Σενάριο - σκηνοθεσία: Διονύσης Γρηγοράτος / Διάρκεια: 1 ώρα 17 λεπτά περίπου.